Blog: Is gespecialiseerde zorg te duur?
Marjan de Lange, 18-10-2013 op Kennisnetjeugd :
In gesprekken over de verdeling van budgetten voor de zorg voor jeugd, hoor ik regelmatig opmerkingen als: 'De gespecialiseerde zorg is belachelijk duur' en 'We geven zo'n 80% van de zorgkosten uit aan een kleine groep met forse problemen, ten koste van preventie en eerstelijnszorg voor de grote groep'. Deze opmerkingen gaan gepaard met flinke verontwaardiging, waar ik met stijgende verbazing naar luister.
Een simpele vergelijking
Het klopt dat er relatief veel kosten worden besteed aan ernstige problemen van jeugdigen en gezinnen. Maar is dat zo gek? Als we namelijk een uitstapje maken naar de medische zorg, verwacht ik een vergelijkbare budgetverdeling. Ook de zorg van de GGD en huisartsen zal in vergelijking met de zorg in ziekenhuizen een stuk goedkoper zijn. Ook hiervoor geldt dat er gelukkig veel minder kinderen gebruik maken van ziekenhuizen dan van de preventieve GGD-zorg en de eerstelijnszorg van de huisarts. Maar in de medische zorg is het veel geaccepteerder dat een klein deel van de kinderen die ernstig ziek zijn, relatief dure zorg krijgt. Gelukkig maar dat we in Nederland een kind met kanker goed kunnen behandelen in een ziekenhuis. Daar betalen we graag voor!
Prijskaartje gespecialiseerde zorg
Het gekke is dat als het om de jeugdzorg gaat, we opeens moord en brand gaan roepen. Maar ook aan gespecialiseerde jeugdzorg hangt een prijskaartje. Wil je ernstige problemen goed aanpakken dan vraagt dat inzet van hoogopgeleide professionals die structureel supervisie ontvangen om interventies te blijven uitvoeren zoals bedoeld. Die supervisie kost geld. Maar haal je die weg, dan weten we uit onderzoek dat de professional gaat ‘driften’ of zwalken in goed Nederlands. Gevolg: de resultaten van de hulp worden minder.
Preventie voorkomt niet alles
Natuurlijk is het belangrijk te investeren in preventie en eerstelijnszorg om daarmee waar mogelijk ernstige problemen te voorkomen. Maar hoewel extra sport op school de gezondheid kan bevorderen, kan het kanker niet voorkomen en zijn we dus blij met de gespecialiseerde zorg in ziekenhuizen. Datzelfde geldt voor de jeugdzorg. Voorlichting over positief opvoeden kan het welbevinden van kinderen en ouders bevorderen en lichte problemen voorkomen, maar ook hiervoor geldt dat het een depressie niet voorkomt. Laten we ook blij zijn dat we dan gespecialiseerde zorg kunnen inzetten!
Opdracht gespecialiseerde zorg
Het is prima om de discussie over overheveling van budget naar de eerste lijn te voeren. Maar dan wel met als uitgangspunt dat gespecialiseerde zorg altijd nodig zal blijven en dat het logisch is dat we voor deze gespecialiseerde zorg meer betalen.
Daar staat tegenover dat de gespecialiseerde jeugdzorg de opdracht heeft om te kijken hoe de effectiviteit van de zorg kan worden verhoogd, zodat met een kortere behandelduur (en dus minder kosten) dezelfde resultaten geboekt kunnen worden. Het is belangrijk dat deze zorg veel meer dan nu laat zien wat ze ondernemen om dit te bereiken.
