Ouders in gesprek over opvoeding en jeugdzorg

Ouders spreken die vanuit hun eigen ervaringen vertellen over hoe zij hun ouderschap ervaren. Over welke dilemma’s zij tegenkomen en over welke steun ze nodig hebben. Over wat hun ervaringen met jeugdzorg zijn en hoe die passen bij hun eigen ideeën over wat zij nodig hebben als zij steun zoeken bij het grootbrengen van hun kind. Dat is wat het Landelijk Cliëntenforum Jeugdzorg (onderdeel van LOC)* deed met als doel goede en slechte ervaringen met de jeugdzorg in te zetten voor verbetering. De weergave van de gesprekken met ouders vonden hun weg naar de notitie Deze steun heb ik nodig.

Het is voor een ouder belangrijk om duidelijk te kunnen maken welke steun zij nodig hebben. Om er zo voor te kunnen zorgen dat zij als ouder gehoord worden, dat hun gedachten worden gerespecteerd, dat zij de regie hebben en houden over de opvoeding van hun kind en op wat zij het meest belangrijk vinden: dat het goed gaat met hun kind. Dat betekent binnen de hulpverlening ruimte maken voor dat wat voor ouders van waarde is: een transparant hulpproces waarin ouders opdrachtgevers zijn. De ‘werkvloer’ van de hulpverlening is van de ouder en de professional. Zij kunnen in samenspraak en door samen op trekken zorgen voor een zo goed mogelijke ontwikkeling van het kind.

De notitie 'Deze steun heb ik nodig" is geschreven door dr. Margreth Hoek, oprichter van en onderzoeker bij Bureau Hoek dat oudergericht denken en werken wil bevorderen bij organisaties die met ouders te maken hebben.

LOC-LCFJ maakten deze notitie voor ouders zodat zij een inhoudelijke bijdrage kunnen leveren aan de dialoog tussen ouders en hulpverleners, beleidsmakers en gemeenten. Binnen de jeugdzorg zijn er beelden van ‘die lastige ouders’ die om een positieve nuancering vragen. Iedere ouder heeft een besef van verantwoordelijk-zijn, maar het lukt niet altijd om die om te zetten in de gewenste vaardigheden en handelen. Tijdens de gesprekken met de ouders is dit als uitgangspunt gehanteerd en aan ouders gevraagd wat zij als goede ondersteuning ervaren. Steeds blijkt dat dat de ondersteuning is waarbij zij zelf de regie behouden. Als ouders hun verhaal doen, dan spreken zij meer vanuit het hart, over hun zorg om hun kind en de wens dat het beter gaat. De juiste vragen stellen helpt ouders om te reflecteren op hun ouderschap en helder te krijgen wat zij willen bereiken en welke steun zij nodig hebben.

Het zijn dus vooral hun ‘hartverhalen’ die nu naar buiten komen, waardoor zij vertellen over:

• Wat het betekent om een ‘goede’ ouder te zijn…
• Waar je als ouder vastloopt …
• Welke steun je dan het meeste helpt …
  

Alle verhalen samen leiden tot herkenning, erkenning en inspiratie. Want ook het horen van elkaars verhalen is waardevol. Elk verhaal is uniek en tegelijkertijd is elk verhaal een puzzelstuk dat bijdraagt aan wat nu eigenlijk de uitgangspunten zijn van zorg zoals je je die het liefste wenst. Daarmee hebben deze ouders een basis gelegd voor andere ouders die steun zoeken. En voor de hulpverleners en jeugdzorgorganisaties die zich toeleggen op ‘goed hulpverlenerschap’. En niet in de laatste plaats voor beleidsmakers en gemeenten om zorg te dragen voor jeugdzorg, die de krachten van ouders versterkt en ruimte geeft aan hulpverleners die uitgaan van de potentie van ouders en hun verlangen om hun kind goed groot te brengen.

In de notitie staan algemene uitgangspunten voor ondersteuning zoals ouders die wensen: een transparant zorgproces met ruim baan voor hun ‘hartverhaal’. De concrete, hartverwarmende verhalen van ouders, die gaan over waar ze trots op zijn, waar ze vastlopen en over wat ondersteuning kan doen als ze die nodig hebben. Die wensen vanuit het hart uitgesproken, vertalen zich vervolgens praktisch in overzicht krijgen en de regie (weer) oppakken. Wat ouders bovenal willen is hun hartverhaal vertellen en erkenning daarvoor krijgen als zij steun zoeken en daarmee hun verlangen om tot oplossingen te komen. Zij zijn, net als hun kinderen, geen etiket of een dossier. Maar ze zijn ouder en bovenal mens en willen al dan niet met steun/hulp de opvoeding zelf vorm geven.

Uiteindelijk vormen de verhalen van ouders voor hulpverleners een landkaart. Die kan helpen om naar hun (hart)verhaal te vragen. De notitie voorziet verder in een model voor het ontstaan van opvoedproblemen. Zo krijgen ouders hun invloed terug en wordt voor hen ook duidelijk dat je kinderen niet in je eentje grootbrengt, maar binnen een solidaire omgeving. Steun en hulp van anderen zijn daarbij een groot goed.

LOC-LCFJ publiceert de notitie 'Deze steun heb ik nodig' op de websites: www.loc.nl en www.lcfj.nl . En maakt ook nog een aantal afzonderlijke uitgaven, die specifiek gericht zijn op verschillende betrokkenen: ouders, hulpverleners en beleidsmakers.

Volg voor meer informatie graag de berichtgeving daarover op bovengenoemde sites.